Yazılım geliştirme sürecinde, mikro servis mimarileri ve dağıtık sistemlerin yaygınlaşmasıyla birlikte, bileşenler arasındaki bağımlılıkları doğru bir şekilde yönetmek önem kazanmıştır. Bu bağlamda, “contract testing” (sözleşme testi), farklı bileşenler arasındaki etkileşimlerin doğru bir şekilde çalıştığından emin olmak için kullanılan bir test yöntemidir.
Neden Contract Testing?
Geleneksel test yaklaşımlarında, genellikle bir bileşenin tümünü test ederiz. Ancak, mikro servis mimarilerinde bir bileşenin işlevselliği, diğer bileşenlerle olan etkileşimlerine dayanır. Bu etkileşimlerin doğru bir şekilde gerçekleşmesini sağlamak için, her bileşenin beklediği girdi ve çıktıları tanımlayan bir “sözleşme” oluşturmak önemlidir.
Contract Testing Nasıl Çalışır?
Contract testing, bir bileşenin sağladığı bir API’nin, diğer bileşenler tarafından doğru bir şekilde kullanıldığını doğrulamak için kullanılır. Temel olarak, bir bileşenin sağladığı API’nin beklentilerini belirten bir sözleşme oluşturulur. Bu sözleşme, girdi ve çıktıların yanı sıra API’nin davranışlarını da tanımlayabilir.
Ardından, bu sözleşme, sağlayıcı ve tüketiciler arasında paylaşılır. Sağlayıcı, API’sini bu sözleşmeye uygun bir şekilde uygular ve tüketiciler, kendi kodlarını bu sözleşmeye göre test eder. Bu sayede, bileşenler arasındaki etkileşimlerin uyumluluğu sağlanır.
Örnek Uygulama:
Bir e-ticaret uygulaması düşünelim. Bu uygulama, kullanıcıların ürünleri sepete eklemesine ve satın almalarına olanak tanır. Müşteri servisi ve ödeme servisi gibi farklı mikro servisler, bu işlemleri gerçekleştirmek için birbirleriyle etkileşim halindedir.
Müşteri servisi, bir ürünü sepete eklemek için ödeme servisine bir istek gönderir. Ödeme servisi, bu isteği işler ve bir yanıt döndürür. Contract testing için, müşteri servisi ve ödeme servisi arasında bir sözleşme belirlenir. Bu sözleşme, müşteri servisinin hangi girdileri sağlaması gerektiğini ve ödeme servisinin hangi çıktıları döndürmesi gerektiğini tanımlar.
Daha sonra, müşteri servisinin kodu bu sözleşmeye uygun olarak test edilir. Örneğin, müşteri servisinin, ödeme servisine beklenen verileri doğru formatta gönderdiğini ve dönen yanıtı doğru şekilde işlediğini doğrulamak için testler yazılır.
Sonuç olarak, contract testing, mikro servis mimarilerinde ve dağıtık sistemlerde, bileşenler arasındaki uyumluluğu sağlamak için güçlü bir araçtır. Bu yaklaşım, sistemlerin daha güvenilir ve tutarlı bir şekilde çalışmasına katkıda bulunur.
Contract Testing’in Avantajları:
- Bağımsızlık ve Hızlı Geliştirme:
Contract testing, bileşenler arasındaki bağımsızlığı teşvik eder. Her bileşen, kendi sözleşmesine dayalı olarak geliştirilebilir ve test edilebilir. Bu da ekiplerin aynı anda farklı bileşenler üzerinde çalışmasını sağlar ve geliştirme sürelerini hızlandırır.
2. Güvenilirlik ve İzlenebilirlik:
Her bileşenin kendi sözleşmesi olduğu için, bileşenler arasındaki uyumsuzluklar hızlı bir şekilde tespit edilebilir. Bu da sistemdeki hataların daha hızlı düeltilmesine ve genel güvenilirliğin artmasına olanak tanır.
3. Daha İyi Dokümantasyon:
Contract testing, bileşenler arasındaki etkileşimlerin doğru bir şekilde belgelenmesine yardımcı olur. Her bileşenin kendi sözleşmesi olduğu için, bu sözleşmeler API belgeleri olarak kullanılabilir ve sistemdeki iletişim akışı daha iyi anlaşılabilir hale gelir.
Örnek:
Müşteri servisi ve ödeme servisi arasındaki etkileşimin contract testing ile nasıl sağlandığını ele alalım. Öncelikle, müşteri servisinin beklentilerini belirleyen bir sözleşme oluşturulur. Bu sözleşme, müşteri servisinin bir ürünü sepete eklerken göndereceği verileri, ödeme servisinin beklenen yanıtlarını ve olası hata durumlarını içerir.
Daha sonra, müşteri servisinin kodu bu sözleşmeye uygun olarak test edilir. Örneğin, müşteri servisinin, ödeme servisine beklenen verileri doğru formatta gönderdiğini ve dönen yanıtı doğru şekilde işlediğini doğrulamak için testler yazılır.
Son olarak, ödeme servisi de kendi sözleşmesine uygun olarak test edilir. Bu sayede, her iki servis de kendi API’larını güvenilir bir şekilde kullanabilir ve sistemdeki uyumluluk sağlanır.
Kısadan Hisse;
Contract testing, mikro servis mimarileri ve dağıtık sistemlerde, bileşenler arasındaki uyumluluğu sağlamak için önemli bir rol oynar. Bu yaklaşım, sistemlerin güvenilirliğini artırır, geliştirme sürelerini kısaltır ve iletişim akışını daha iyi belgeler. Bu nedenle, yazılım geliştirme sürecinde contract testing’e önem vermek, daha sağlam ve sürdürülebilir sistemler oluşturmanın anahtarıdır.